Heeft ashwagandha bijwerkingen?
Ashwagandha, ook wel bekend als Withania somnifera of Indiase ginseng, is een kruid dat een belangrijke plaats inneemt in de Ayurveda. Dat is een traditionele geneeskunde die zijn oorsprong vindt in India en al meer dan 3000 jaar wordt beoefend.1 De wortels en bladeren van het kruid worden het meest gebruikt voor het maken van supplementen, poeders, extracten en thee.
Een belangrijk kenmerk van ashwagandha zijn de withanoliden, de belangrijkste actieve bestanddelen van het kruid.2 Hoewel ashwagandha wijdverspreid wordt gebruikt, is het belangrijk om te weten dat het ook bijwerkingen kan hebben. In dit artikel bespreken we de mogelijke effecten van ashwagandha, de bijwerkingen, of ashwagandha veilig te gebruiken is en eventuele alternatieven voor ashwagandha.
Waar wordt ashwagandha voor gebruikt?
Er is momenteel veel onderzoek gaande naar de mogelijke voordelen van ashwagandha. Ashwagandha heeft adaptogene eigenschappen.3,4* Een adaptogeen is een stof die zich aanpast aan de behoeften van jouw lichaam. Bovendien heeft ashwagandha mogelijk een positieve invloed op:
- De geestelijke balans*2
- Het fysieke welzijn*2,5
- Hart en bloedvaten*6
- Draagt bij aan de weerstand van stress van het lichaam*2,7
- Spieropbouw*5
*Deze mogelijke voordelen worden nog verder onderzocht en de gezondheidsclaims zijn momenteel nog in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.
Wat zijn de bijwerkingen van ashwagandha?
Ashwagandha heeft wereldwijd een lange geschiedenis van veilig gebruik. Informatie over bijwerkingen van ashwagandha is echter schaars, omdat er een beperkt aantal klinische onderzoeken beschikbaar is. Enkele gerapporteerde (zeldzame) bijwerkingen van ashwagandha zijn:
- Slaperigheid8
- Maag- en darmklachten
- Schildklierproblemen (9), wat op zijn beurt in een tweetal casestudies zorgde voor een verhoogde hartslag bij rust21 en supraventriculaire tachycardie, een vorm van hartkloppingen.22
- Onderdrukking van het bijniersysteem bij gevoelige personen9
- Leverschade9,10
Kan het gebruik van ashwagandha gevaarlijk zijn?
Volgens de NPN (Branchevereniging voor producenten van voedingssupplementen) wordt ashwagandha over het algemeen als veilig beschouwd wanneer het correct wordt gebruikt.9 Echter, volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) kan het gebruik van ashwagandha bij gevoelige personen leiden tot nadelige effecten zoals leverschade, schildklierproblemen en onderdrukking van het bijniersysteem.9
Het gebruik van ashwagandha wordt afgeraden voor:
- Zwangere vrouwen
- Vrouwen die borstvoeding geven
- Mensen met leveraandoeningen9,10
- Mensen met auto-immuunziekten
- Mensen met hormoongevoelige prostaatkanker
- Mensen die medicatie gebruiken voor de schildklier, bloedsuikerspiegel, bloeddruk of antidepressiva
Hoewel er nog geen specifiek onderzoek naar is gedaan, wordt het ook afgeraden om alcohol en ashwagandha met elkaar te combineren. In theorie kunnen beide stoffen elkaar namelijk versterken of de werking veranderen, wat onvoorspelbare resultaten kan opleveren. Hetzelfde geldt voor de combinatie van ashwagandha en oxazepam, maar ook daar is er nog geen specifiek onderzoek naar gedaan.
Zijn er alternatieven voor het gebruik van ashwagandha?
Er zijn verschillende alternatieven voor het gebruik van ashwagandha, afhankelijk van het doel waarvoor je het kruid overweegt.
- Rhodiola rosea: Bekend om zijn adaptogene eigenschappen*, net als ashwagandha.*11,12
- Ginseng (Panax ginseng): Kan helpen bij stress-situaties* en het verbeteren van fysieke prestaties.*13,14
- Holy basil (Tulsi): Wordt gebruikt om de weerstand tegen stressvolle situaties te ondersteunen*, vergelijkbaar met ashwagandha.15,16
- Maca: Kan ondersteuning bieden bij het verbeteren van geestelijke energie en uithoudingsvermogen.*17,18
- Bacopa monnieri: Bekend om zijn mogelijke voordelen voor geheugen en concentratie.*19,20
*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.
Tot slot: Overleg met je gezondheidsdeskundige
Bijwerkingen kunnen variëren van persoon tot persoon. Als je zwanger bent, borstvoeding geeft, medicijnen gebruikt, last hebt van allergieën of onder medisch toezicht staat, raadpleeg dan altijd een arts of zorgverlener voordat je begint met het gebruik van ashwagandha of een alternatief supplement. Stop het gebruik en raadpleeg een arts als er overgevoeligheidsreacties optreden. Vergeet niet dat een supplement nooit een vervanging kan zijn voor een gezonde levensstijl met een gevarieerd voedingspatroon.
- Verma, N., Gupta, S. K., Tiwari, S., & Mishra, A. K. (2021). Safety of Ashwagandha Root Extract: A Randomized, Placebo-Controlled, study in Healthy Volunteers. Complementary Therapies in Medicine, 57, 102642. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102642
- Lopresti, A. L., & Smith, S. J. (2021). Ashwagandha (Withania somnifera) for the treatment and enhancement of mental and physical conditions: A systematic review of human trials. Journal Of Herbal Medicine, 28, 100434. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2021.100434
- Salve, J., Pate, S., Debnath, K., & Langade, D. (2019). Adaptogenic and Anxiolytic Effects of Ashwagandha Root Extract in Healthy Adults: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Clinical Study. Cureus. https://doi.org/10.7759/cureus.6466
- Elgar, K. (2021). Ashwagandha: A Review of Clinical Use and Efficacy. In Nutr Med J (pp. 68–78). https://www.nmi.health/wp-content/uploads/2022/12/NMJ_Ashwagandha__A_Review_of_Clinical_Use_and_Efficacy.pdf
- S. Wankhede et al., Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: a randomized controlled trial, geraadpleegd via https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26609282/
- Kushwaha, S. (2012). Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Powder Supplementation in Treatment of Hypertension. Studies On Ethno-Medicine, 06(02). https://doi.org/10.31901/24566772.2012/06.02.05
- Cheah, K. L., Norhayati, M. N., Yaacob, L. H., & Rahman, R. A. (2021). Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) extract on sleep: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 16(9), e0257843. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0257843
- Leverschade bij producten met Ashwagandha. (z.d.). https://www.lareb.nl/nl/news/leverschade-bij-producten-met-ashwagandha?query=pagina=2&zoekterm=&year=2023
- Van Geest, M. (2024, 23 april). RIVM raadt gebruik van bepaalde kruidenpreparaten af | NPN. NPN Info. https://www.npninfo.nl/nieuws-en-persberichten/nieuwsbericht/rivm-raadt-gebruik-van-bepaalde-kruidenpreparaten-af/
- Casiano-Manzano, S., Torres-Larrubia, M., Masa-Caballero, A., Jiménez-Colmenarez, Z., Martín-Noguerol, E., Fernández-Bermejo, M., & Solís-Muñoz, P. (2023). Changing Perspectives: Unveiling the Risks of Ashwagandha-Induced Hepatotoxicity. Revista Española de Enfermedades Digestivas. https://doi.org/10.17235/reed.2023.10080/2023
- Tinsley, G. M., Jagim, A. R., Potter, G. D. M., Garner, D., & Galpin, A. J. (2023). Rhodiola Rosea as an Adaptogen to Enhance Exercise Performance: A Review of the Literature. British Journal Of Nutrition, 131(3), 461–473. https://doi.org/10.1017/s0007114523001988
- Pu, W., Zhang, M., Bai, R., Sun, L., Li, W., Yu, Y., Zhang, Y., Song, L., Wang, Z., Peng, Y., Shi, H., Zhou, K., & Li, T. (2020). Anti-inflammatory effects of Rhodiola rosea L.: A review. Biomedicine & Pharmacotherapy, 121, 109552. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2019.109552
- Rai, D., Bhatia, G., Sen, T., & Palit, G. (2003). Anti-stress Effects of Ginkgo biloba and Panax ginseng: a Comparative Study. Journal Of Pharmacological Sciences, 93(4), 458–464. https://doi.org/10.1254/jphs.93.458
- Oliynyk, S., & Oh, S. (2013). Actoprotective effect of ginseng: improving mental and physical performance. Journal Of Ginseng Research, 37(2), 144–166. https://doi.org/10.5142/jgr.2013.37.144
- Rao, N. S. K., Sharma, N. A., & Jain, N. D. (2023). A review medicinal and traditional uses on Tulsi plant (Ocimum sanctum L.). World Journal Of Biology Pharmacy And Health Sciences, 13(1), 450–456. https://doi.org/10.30574/wjbphs.2023.13.1.0058
- Cohen, M. (2014). Tulsi - Ocimum sanctum: A herb for all reasons. Journal Of Ayurveda And Integrative Medicine, 5(4), 251. https://doi.org/10.4103/0975-9476.146554
- [Maca (Lepidium meyenii Walp), a review of its biological properties]. (2014). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24718534/
- Nieman, K. M., Zhu, Y., Tucker, M., & Koecher, K. (2023). The Role of Dietary Ingredients in Mental Energy – A Scoping Review of Randomized Controlled Trials. Journal Of The American Nutrition Association, 43(2), 167–182. https://doi.org/10.1080/27697061.2023.2244031
- Kongkeaw, C., Dilokthornsakul, P., Thanarangsarit, P., Limpeanchob, N., & Scholfield, C. N. (2014). Meta-analysis of randomized controlled trials on cognitive effects of Bacopa monnieri extract. Journal Of Ethnopharmacology, 151(1), 528–535. https://doi.org/10.1016/j.jep.2013.11.008
- Fatima, U., Roy, S., Ahmad, S., Ali, S., Elkady, W. M., Khan, I., Alsaffar, R. M., Adnan, M., Islam, A., & Hassan, M. I. (2022). Pharmacological attributes of Bacopa monnieri extract: Current updates and clinical manifestation. Frontiers in Nutrition, 9. https://doi.org/10.3389/fnut.2022.972379
- K.M. Curry et al., Thyrotoxicosis with Ashwagandha: A Case Report, geraadpleegd via https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3506409
- H.I. Kamal et al., Ashwagandha as a Unique Cause of Thyrotoxicosis Presenting With Supraventricular Tachycardia, geraadpleegd via https://www.cureus.com/articles/89487#!/
