Wratten op de huid: oorzaken en behandelingen
Wratten zijn kleine, onschuldige bultjes die ontzettend vaak voorkomen. Bijna iedereen krijgt er weleens mee te maken.1,2 Hoewel wratten ongevaarlijk zijn, kunnen ze wel een gevoel van schaamte met zich meebrengen. Het goede nieuws is dat je ze gewoon kunt laten zitten, of kunt kiezen voor een verzorging met eenvoudige huismiddeltjes of medische hulpmiddelen die helpen bij de behandeling van wratten.1
Wil je er meer over weten? Lees dan verder.
Hoe herken je een wrat?
Wratten zijn er in allerlei vormen en maten. Waar let je op? Gebruik het onderstaande lijstje als hulpmiddel om ze te herkennen. Wratten:1,2
- voelen ruw en stevig aan.
- steken meestal boven de huid uit. verschijnen als 1 bultje of in een groepje op de huid.
- hebben vaak dezelfde kleur als je huid, maar kunnen op een donkere huid wat donkerder lijken (sommige wratten lijken zelfs wat gelig).
- kunnen kleine zwarte puntje bevatten.
Wratten kunnen soms verward worden met likdoorns of eelt. Dit zijn ook verdikte, harde plekken op de huid, meestal op handen of voeten.3 Ze ontstaan door wrijving, bijvoorbeeld door knellende schoenen of bij het bespelen van een muziekinstrument.3
Likdoorns of eelt hebben echter geen zwarte puntjes en veranderen het huidpatroon niet zoals wratten dat wel doen.4
Een andere veelvoorkomende verwarring is het huidflapje. In tegenstelling tot wratten komen huidflapjes zelden voor op handen of voeten. Ze groeien vooral in huidplooien, bijvoorbeeld bij de nek, oksels of onder de borsten.5 Ze hangen vaak losjes aan de huid, vandaar de naam.5
Soorten wratten
Zoals je ziet, zien wratten er niet altijd hetzelfde uit. Er zijn verschillende soorten:
- Gewone wratten
Dit is het ‘klassieke’ beeld van een wrat. Gewone wratten komen vooral voor op de handen, vaak bij gebroken huid, zoals rondom de nagels. Ze voelen ruw aan.2 - Platte wratten
Platte wratten zijn gladder en kleiner en verschijnen vaak in groepjes tot wel 100. Ze kunnen overal op het lichaam ontstaan. Kinderen krijgen ze vaak in het gezicht, mannen in de baardstreek en vrouwen op de benen.2 - Draadwratten (filiforme wratten)
Deze wratten herken je aan hun dunne, draadvormige uitsteeksels. Ze komen meestal voor in het gezicht, vooral rond de ogen, neus of mond.2 - Voetwratten en verruca’s
Zit de wrat op je voet? Dan gaat het waarschijnlijk om een voetwrat, ook wel verruca genoemd.6 Hoewel het om dezelfde soort wrat gaat, heeft deze op de voetzool een andere naam. Verruca’s kunnen afzonderlijk of in groepjes voorkomen.6 Omdat ze op de voetzool zitten, groeien ze niet naar buiten, maar worden ze door het lopen naar binnen gedrukt.7 Dit kan oncomfortabel zijn, vooral bij druk op de voet.
En genitale wratten dan?
Genitale wratten zijn een andere soort wratten die via seksueel contact worden overgedragen. Ze zien eruit als kleine, ruwe bultjes en kunnen verschijnen rond de vagina, penis, anus of op de huid rondom de geslachtsdelen.7
Denk je dat je genitale wratten hebt? Ga dan altijd naar de dokter of een gespecialiseerde kliniek voor seksuele gezondheid.8
Wat veroorzaakt wratten?
Wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat de bovenste huidlaag infecteert en de celdeling versnelt.9,10 Het virus komt makkelijker binnen via een wondje of schaafplek, daarom zijn kinderen er extra gevoelig voor. Ook nagelbijten of velletjes trekken vergroot het risico.11
Wratten kunnen zich van persoon tot persoon verspreiden, bijvoorbeeld via huidcontact of besmette voorwerpen zoals handdoeken of zwembadvloeren. Omdat het soms maanden duurt voordat een wrat zichtbaar wordt, is het lastig om te achterhalen waar je die precies hebt opgelopen.11
Iedereen kan wratten krijgen, maar kinderen, tieners, mensen met een verzwakt immuunsysteem en nagelbijters lopen meer risico.11
Wratten op een natuurlijke manier behandelen
Wratten verdwijnen meestal vanzelf, al kan dit maanden of zelfs jaren duren.¹ In de tussentijd kun je natuurlijke behandelingen proberen.
Salicylzuur
Een veelgebruikte thuisbehandeling tegen wratten is salicylzuur. Dit helpt de wrat geleidelijk af te breken.12 Het is verkrijgbaar als medisch hulpmiddel in de vorm van een gel, vloeistof of pleisters. Je brengt het dagelijks aan. Laat de wrat vooraf even weken in warm water en verwijder daarna voorzichtig wat dode huid met een puimsteen of vijl.13,14
Let op: salicylzuur komt ook voor in cosmetische producten, maar deze zijn niet bedoeld voor de behandeling van wratten. Gebruik daarom altijd een product dat speciaal ontwikkeld is als medisch hulpmiddel voor wratverwijdering.
Lees vóór gebruik altijd zorgvuldig de gebruiksaanwijzing van het product. Salicylzuur hoort geen pijn te doen. Wordt je huid gevoelig of pijnlijk, stop dan tijdelijk. Volhouden is belangrijk, soms duurt het enkele weken tot maanden voordat je resultaat ziet.13,14
Zorg voor je weerstand
Een sterk immuunsysteem helpt je lichaam vaak zelf om wratten te bestrijden.⁷ ¹⁶ Houd jezelf gezond met genoeg groente en fruit ter ondersteuning van je immuunsysteem.
Wratten voorkomen
Wratten zijn besmettelijk en verspreiden zich gemakkelijk via huidcontact of besmette oppervlakken.11
Voorkom verspreiding in je gezin:1,16
- Krab of peuter niet aan wratten.
- Raak andermans wratten niet aan.
- Deel geen handdoeken, sokken, schoenen, scheermesjes of andere persoonlijke spullen als je een wrat hebt.
- Bijt niet op je nagels en zuig niet op vingers met wratten.
- Scheer niet over een wrat heen om verspreiding te voorkomen.
- Loop niet op blote voeten in openbare ruimtes als je een voetwrat hebt.
- Was je handen altijd goed na contact met een wrat.
Tot slot: wees geduldig, het kan even duren voordat een wrat verdwijnt
Wil je toch nog iets anders proberen? Vraag dan advies bij de apotheek. Zij kunnen crèmes, pleisters of sprays aanraden die kunnen helpen.1 Maar houd er rekening mee: wratten kunnen maanden blijven zitten en er is geen ‘genezing’ voor het wrattenvirus.1,17 Dus blijf geduldig en accepteer jezelf, met of zonder wratten.
Disclaimer: de informatie in dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en vervangt geen medisch advies. Raadpleeg je huisarts of een medisch specialist voor je supplementen, behandelingen of huismiddeltjes uitprobeert. Voedingssupplementen zijn geen vervanging voor een gevarieerd dieet en gezonde levensstijl.
- Akram, S., & Zaman, H. (2015). Warts and verrucas: assessment and treatment. Dermatology. https://pharmaceutical-journal.com/article/ld/warts-and-verrucas-assessment-and-treatment
- Jain, R. S., Behere, R. V., Patil, P. A., & Karnavat, D. R. (2021). Study of Warts affects the Humans with their sign and symptoms. Asian Journal of Pharmaceutical Research, 11(1), 63-66. https://www.indianjournals.com/ijor.aspx?target=ijor:ajpr&volume=11&issue=1&article=013
- Grouios, G. (2005). Footedness as a potential factor that contributes to the causation of corn and callus formation in lower extremities of physically active individuals. The Foot, 15(3), 154-162. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0958259205000532
- Bristow I. Paediatric Cutaneous Warts and Verrucae: An Update. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(24):16400. https://doi.org/10.3390/ijerph192416400
- Maluki, A. H., & Abdullah, A. A. (2016). Metabolic associations with skin tags. International Journal of Dermatology and Clinical Research, 2(1), 003-011. https://www.clinsurggroup.us/Dermatology-Clinical-Research/IJDCR-2-113.php
- García‐Oreja, S., Álvaro‐Afonso, F. J., García‐Álvarez, Y., García‐Morales, E., Sanz‐Corbalán, I., & Lazaro Martinez, J. L. (2021). Topical treatment for plantar warts: A systematic review. Dermatologic therapy, 34(1), e14621. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/dth.14621
- National Institutes of Health. Overview: Warts [Internet]. [geciteerd op 2 januari 2025]. https://ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279586/
- Yanofsky, V. R., Patel, R. V., & Goldenberg, G. (2012). Genital warts: a comprehensive review. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 5(6), 25. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3390234/
- Saed, N., Marei, A., Nofal, A., & Bessar, H. MANAGEMENT OF WARTS: AN UPDATED OVERVIEW. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation, 32, 3. https://www.researchgate.net/profile/Ayman-Marei-2/publication/356616513_MANAGEMENT_OF_WARTS_AN_UPDATED_OVERVIEW/links/61a52d558c253c45f69758c0/MANAGEMENT-OF-WARTS-AN-UPDATED-OVERVIEW.pdf
- Bolognia, J. L., Schaffer, J. V., & Cerroni, L. (2017). Skin: Viral infections. In J. L. Bolognia, J. V. Schaffer, & L. Cerroni (Eds.), Dermatology (4th ed.). Elsevier. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448132/
- Orth, G., Favre, M., & Croissant, O. (1977). Characterization of a new type of human papillomavirus that causes skin warts. Journal of virology, 24(1), 108-120. https://journals.asm.org/doi/abs/10.1128/jvi.24.1.108-120.1977
- Kore VB, Anjankar A. A Comprehensive Review of Treatment Approaches for Cutaneous and Genital Warts. Cureus. 2023;15(10):e47685. https://doi.org/10.7759/cureus.47685
- Buckley, D. (2021). Management of Warts in General Practice. Textbook of Primary Care Dermatology, 265-273. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-29101-3_34
- Berman, B., & Weinstein, A. (2000). Treatment of warts. Dermatologic Therapy, 13(3), 290-304. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1046/j.1529-8019.2000.00031.x
- Boopalan D, et al. Topical application of tea tree oil for the treatment of verruca vulgaris. JMIR Dermatol. 2023;6:e47107. https://doi.org/10.2196/47107
- Van Haalen, F. M., Bruggink, S. C., Gussekloo, J., Assendelft, W. J. J., & Eekhof, J. A. H. (2009). Warts in primary schoolchildren: prevalence and relation with environmental factors. British Journal of Dermatology, 161(1), 148-152. https://academic.oup.com/bjd/article-abstract/161/1/148/6642138
- Plasencia, J. M. (2000). Cutaneous warts: diagnosis and treatment. Primary Care: Clinics in Office Practice, 27(2), 423-434. https://www.primarycare.theclinics.com/article/S0095-4543(05)70204-9/abstract
