Blaasgruis kat: oorzaken en symptomen

14/10/20241 minuten

Naar schatting heeft 1 tot 3% van de katten last van blaasgruis. Vooral gecastreerde katten of katten die te weinig vocht binnenkrijgen, behoren tot de risicogroep. Maar wat is blaasgruis nu eigenlijk precies? Hoe kun je zien of jouw kat er last van heeft? En wat kun je ertegen doen? In dit artikel vertellen we je alles over blaasgruis bij katten.

Wat is blaasgruis?

Blaasgruis is een verzameling van kleine steentjes of kristallen die zich vormen in de blaas van mensen of dieren. Het ontstaat meestal door een ophoping van mineralen die niet goed oplossen in de urine. Dit kan pijn en problemen bij het plassen veroorzaken, omdat de steentjes de urinewegen kunnen irriteren of blokkeren.

Katten en met name katers zijn gevoelig voor blaasgruis, omdat ze van nature weinig drinken. Hierdoor kan hun urine extra geconcentreerd raken, waardoor er makkelijker kristallen kunnen ontstaan.

Wat zijn oorzaken van blaasgruis bij katten?

Blaasgruis bij katten kan door (een combinatie van) verschillende factoren worden veroorzaakt:

Te weinig waterinname. Katten drinken van nature niet veel (gemiddeld 50 tot 70 ml per kilogram lichaamsgewicht per dag), vooral als ze voornamelijk droogvoer eten. Hierdoor wordt hun urine extra geconcentreerd, wat de vorming van kristallen kan bevorderen.
Voeding. Een dieet met te veel mineralen, zoals magnesium en fosfor, kan bijdragen aan de vorming van blaasgruis. Droogvoer met een hoog mineralengehalte kan bijvoorbeeld een risicofactor zijn.
Urine-pH. De zuurgraad (pH) van de urine speelt een grote rol. Een onbalans in de pH-waarde kan kristalvorming stimuleren. Afhankelijk van de soort kristallen kunnen zowel te zure als te basische urine dit veroorzaken.
Stress. Stressvolle situaties, zoals veranderingen in de omgeving, kunnen de urineproductie en de frequentie van plassen beïnvloeden, wat kan bijdragen aan de vorming van blaasgruis.
Genetische aanleg. Sommige kattenrassen, zoals de Perzische kat, Birmaanse kat, Maine Coon, Britse korthaar en Siamees, zijn gevoeliger voor urinewegproblemen en blaasgruis door genetische factoren.
Overgewicht. Zwaardere katten hebben een verhoogd risico op urinewegproblemen, inclusief blaasgruis.

Wat zijn symptomen van blaasgruis bij katten?

De symptomen van blaasgruis kan sterk verschillen per kat, maar dit zijn de meest voorkomende signalen:

Moeite met plassen. De kat kan vaak naar de kattenbak gaan en lang proberen te plassen, maar er komt maar weinig of geen urine.
Pijn bij het plassen. De kat kan miauwen of klagende geluiden maken tijdens het plassen, wat wijst op pijn of ongemak.
Bloed in de urine. Er kan bloed in de urine van de kat zichtbaar zijn, wat de urine roze of roodachtig van kleur maakt.
Onrust of veranderend gedrag. De kat kan rusteloos zijn, zich verstoppen of vaker naar de kattenbak gaan zonder daadwerkelijk te plassen.
Urine op ongebruikelijke plekken. De kat kan buiten de kattenbak plassen, vaak op zachte ondergronden zoals beddengoed of tapijt, wat kan wijzen op een poging om comfort te zoeken.
Likken aan de geslachtsdelen. De kat kan vaker haar geslachtsdelen likken in een poging om het ongemak te verlichten.
Verminderde eetlust. Bij ernstige gevallen kan de kat minder gaan eten, sloom worden en tekenen van algemene malaise vertonen.

Als een kat deze symptomen vertoont, vooral als er sprake is van moeite met plassen of bloed in de urine, is het belangrijk om direct een dierenarts te raadplegen. Een volledige blokkade van de urinewegen kan levensbedreigend zijn en vereist onmiddellijke medische zorg.

Blaasgruis of blaasstenen: wat is het verschil?

Als blaasgruis niet tijdig en op een gepaste manier wordt aangepakt, kunnen blaasstenen ontstaan. Blaasstenen zijn grotere, samengeklonterde stenen die doorgaans ernstiger zijn en een meer ingrijpende behandeling vereisen dan blaasgruis.

Is blaasgruis bij katten gevaarlijk?

Blaasgruis kan gevaarlijk zijn. Hoewel kleine hoeveelheden gruis soms zonder problemen uitgeplast kunnen worden, kan het wel tot irritatie van de urinewegen leiden. Een volledige blokkade is dan weer levensbedreigend voor een kat. Daarom is het belangrijk om blaasgruis tijdig te behandelen en eventueel ook preventieve maatregelen te nemen.

Zoals eerder al benoemd, is het belangrijk om bij symptomen van blaasgruis een dierenarts te raadplegen.

Wat kun je doen tegen blaasgruis?

Wil je blaasgruis bij je kat voorkomen of behandelen? De volgende (preventieve) maatregelen kunnen helpen:

Juiste voeding bij blaasgruis kat. Voer je kat speciaal dieetvoer dat is ontwikkeld om blaasgruis te voorkomen of op te lossen. Dit voer helpt de zuurtegraad van de urine te reguleren en verlaagt het gehalte aan mineralen, zoals magnesium, die bijdragen aan de vorming van gruis. Aanvullend kun je ook een supplement overwegen. Verwacht er geen wonderen van, maar het kan wel de urinewegen ondersteunen, zoals de PawfectHealth Urinarytreats van Holland & Barrett.
Voldoende waterinname. Zorg ervoor dat je kat voldoende drinkt om de urine te verdunnen en de vorming van kristallen te verminderen. Dit kan door ervoor te zorgen dat je kat altijd vers water tot z’n beschikking heeft door meerdere waterbakken in huis te plaatsen of een drinkfontein te gebruiken die katten kan aanmoedigen om meer te drinken.
Natvoer geven. Natvoer bevat meer vocht dan droogvoer en kan helpen de waterinname van je kat te verhogen, wat het risico op blaasgruis verkleint.
Gewichtsbeheer. Houd het gewicht van je kat onder controle, want overgewicht is een risicofactor voor urinewegproblemen.
Stressvermindering. Verminder stress bij je kat, want stress kan de kans op urinewegproblemen vergroten. Creëer een rustige omgeving en zorg voor voldoende rustige plekjes en speelgelegenheid.
Regelmatige dierenartscontroles. Laat je kat regelmatig controleren door de dierenarts, vooral als je vermoedt dat hij last heeft van urinewegproblemen. Vroege detectie en behandeling kunnen ernstigere complicaties voorkomen.

Tot slot: ga op tijd naar de dierenarts

We kunnen het niet genoeg benadrukken: als je kat last heeft van bovenstaande symptomen, aarzel dan niet om contact op te nemen met de dierenarts. Verder is het goed om preventief aan blaasgruis te denken, vooral door je kat de juiste voeding en voldoende water te geven.