Etherische olie: hoe maak je de beste keuze?

Essentiële oliën, bekend sinds de Oudheid en geconcentreerd in actieve plantenbestanddelen, zijn de laatste jaren heel populair geworden.. Puur of in combinatie met andere producten gebruikt, worden ze gewaardeerd om hun verzachtende, antiseptische, zuiverende, verkwikkende en rustgevend eigenschappen... op voorwaarde dat ze op de juiste manier worden gebruikt. In dit artikel vind je alle informatie over etherische olie. 

Wat zijn essentiële oliën precies?

Etherische oliën zijn afkomstig van planten en worden gedefinieerd als 'aromatische en vluchtige verbindingen'. Ze komen dus voor in de vorm van een vloeibare vloeistof, die niet vet is en niet oplosbaar in water, maar die kan worden gemengd met alcohol, een oplosmiddel of een vettige substantie zoals olie.

De meest gebruikte methode om een etherische olie te verkrijgen, is stoomdistillatie: het circuleren van stoom door de plant (blad, vrucht, wortel, bloem, stengel of schors) om de actieve bestanddelen en aromatische moleculen vrij te maken. Voor citrusvruchten wordt over het algemeen de voorkeur gegeven aan koude expressie van de vruchtenschil.

Ongeacht de gebruikte methode worden etherische oliën gekenmerkt door een krachtige geur, een grote rijkdom aan aromatische verbindingen (fenolen, esters, terpenen...) en een zeer goed bewaarvermogen (beschermd tegen lucht en licht).

Wat zijn de voordelen van essentiële oliën?

Essentiële oliën hebben stuk voor stuk talrijke voordelen, die specifiek zijn voor elk van hen. Sommige etherische oliën hebben antivirale eigenschappen, zoals tea tree olie, ravintsara of niaouli, terwijl andere een ontspannede werking hebben: dit is bijvoorbeeld zo in het geval van mandarijnolie. Voor een zuiverende werking zoek je essentiële olie van rozemarijn, terwijl pepermuntolie verfrissend en opwekkend is, ideaal als opkrikkertje bij vermoeidheid.

Op de huid werken bepaalde essentiële oliën tegen knobbels (basilicum en palmarosa), regenererend (basilicum) of kalmerend (kamille)... Voor het haar is lavendel interessant tegen luizen, grapefruit kan helpen haaruitval te vertragen en salie helpt de hoofdhuid te zuiveren. Sommige essentiële oliën met antibacteriële eigenschappen kunnen worden gebruikt in onderhoudsproducten voor thuis, zoals citroenolie of eucalyptusolie. 

Hoe gebruik je een essentiële olie?

Er zijn verschillende manieren om een essentiële olie te gebruiken, afhankelijk van het gewenste effect:

• Bij massage, door een paar druppels toe te voegen aan een plantaardige oliebasis zoals zoete amandel, argan of jojoba;
• Via een aroma diffuser om te profiteren van de eigenschappen en de geur;
• Geïntegreerd in de samenstelling van een doe-het-zelfproduct (zoals was-, huishoud- of cosmeticaproducten), gemengd met andere cosmetische of hygiënische ingrediënten;
• Oraal, verdund op een drager (met toestemming van een deskundige);
• In een bad, gemengd met Epsom zout of een neutrale wasbasis.

Het is belangrijk op te merken dat, afhankelijk van de wijze van gebruik, de etherische olie niet even doeltreffend zal zijn: wanneer ze bijvoorbeeld op de huid wordt aangebracht, zal de olie langzamer worden geabsorbeerd dan wanneer ze wordt ingeademd of ingeslikt.

Goed om weten: om er zeker van te zijn dat je een kwaliteitsproduct gebruikt, moet je altijd een zuivere, natuurlijke essentiële olie kiezen en indien mogelijk een product dat biologisch gecertificeerd is.

Wat zijn de populairste essentiële oliën?

Lavendelolie

• Ontspannende geur
• Lekker voor in bad of verstuiver
• Kalmeert de huid

Lavendel is de meest universele en daarbij één van de meest populaire essentiële oliën. De rustgevende geur maakt de olie zeer geliefd als natuurlijke ondersteuning bij het slapen. Lavendelolie is heerlijk om in een verstuiver of een ontspannend bad te druppelen. Tevens wordt het vaak als ingrediënt gebruikt in huidverzorgingsproducten, om de huid te helpen kalmeren.

Eucalyptusolie

• Frisse, licht scherpe geur
• Ideaal voor in bad of stoombad
• Helpt verkoudheid verlichten

Eucalyptusolie wordt uit de Eucalyptus boom gehaald uit Australië en heeft een frisse en licht scherpe geur. Het wordt vaak gebruikt om verschijnselen van verkoudheid te verlichten, zoals een verstopte neus. Populaire manieren om dit te ondersteunen is door de olie te druppelen in bad of een stoombadje of door het te mengen met je favoriete balsem of crème. Zo ervaar je optimaal het effect van de frisse geur! Eucalyptus globulus is de minst scherpe eucalyptus olie en kan hierdoor lang achter elkaar gebruikt worden.

Tea tree olie

• Schimmeldodend en antibacterieel
• Handig voor in je EHBO tas
• Reinigt de vette, onzuivere huid

Tea tree olie staat bekend om zijn krachtige eigenschappen op het gebied van desinfecteren. Tea tree bevat bevat terpinen-4-ol, alpha-terpineol en alpha-pinene – ingrediënten die bekend staan om hun schimmeldodende en antibacteriële werking. Ontzettend handig in je EHBO tas, bijvoorbeeld als je op vakantie gaat! Daarnaast wordt de olie vaak gemixt met diverse gezichtverzorgingsproducten, zoals gezichtsreiniging en dagcrème. Dit helpt bij een vette huid met oneffenheden.

Pepermuntolie

• Verfrissende geur
• Bij stijve spieren
• Houdt insecten en knaagdieren op afstand

Pepermuntolie is een van de meest veelzijdige essentiële oliën. Naast de verfrissende geur staat het ook bekend om het helpen verlichten en verkoelen van pijnlijke, stijve spieren. Hiervoor wordt de olie gemengd met een crème of andere plantaardige olie en op de betreffende plek aangebracht.

Wist je dat pepermuntolie ook gebruikt wordt om insecten en muizen op afstand te houden? Ze houden niet van pepermuntgeur en worden hierdoor op een diervriendelijke manier verdreven.

Citronella-olie

• Anti-insect
• Schimmeldodend en antibacterieel

Citronella-olie s afkomstig uit de bladeren en stelen van verschillende soorten citroengras. Deze frisse olie staat al jaren bekend als natuurlijk middel tegen insecten. Het wordt verwerkt in crèmes, sprays en zelfs in kaarsen. Daarbovenop komt dat citronella geweldige antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen heeft. Dus ga je naar de camping of op een warme avond tot laat op je terras zitten? Vergeet dan je citronella olie niet!

Welke essentiële olie voor diffuser?

Diffusers maken het gemakkelijk om essentiële oliën te gebruiken: je kan profiteren van hun eigenschappen terwijl je tegelijk jouw huis parfumeert. Er zijn verschillende modellen, die gebruik maken van verschillende technologieën. De prijzen variëren naar gelang van het ontwerp van de verstuiver, de functionaliteit ervan (sommige werken bijvoorbeeld met USB), maar ook de grootte van het apparaat en dus de verstuivingscapaciteit (verstuivers en vernevelaars maken verstuiving in grote ruimten mogelijk).

Hoe kies je de essentiële olie die je in jouw diffuser wilt gebruiken? Dit hangt af van het effect dat je zoekt. Om te ontspannen kan je kiezen voor geranium, kamille, roos of citrus etherische olie (kies natuurlijk een geur die je lekker vindt!). Om de lucht te zuiveren zijn de essentiële oliën van tea tree en citroen bijzonder doeltreffend, terwijl in de zomer de essentiële oliën van eucalyptus, geranium en citronella worden aanbevolen om muggen te verdrijven. Wat jouw voorkeur ook is, gebruik slechts één essentiële olie per keer, want mengen kan nadelige effecten hebben voor de werking.

De voordelen van essentiële olie voor de slaap

Verschillende essentiële oliën worden aanbevolen om je te helpen in slaap te vallen: dit is het geval voor de essentiële olie met lavendel (ontspannend), de essentiële olie met bergamot (kalmerend en zuiverend) of de essentiële olie met kamille (kalmerend). Ze kunnen worden gebruikt als massage, op de pols of als verstuiving in de slaapkamer, uiterlijk 30 minuten voor het slapengaan (de verstuiving van etherische oliën mag niet langer dan 30 minuten duren, anders kan misselijkheid of hoofdpijn optreden).

Kan je essentiële olie mixen? 

Pure essentiële olie is op zichzelf al heel lekker om te gebruiken, maar als je je eigen creatie wilt maken kan je de olie ook mixen met een andere essentiële olie. Een mix creëert een specifiek aroma ter ondersteuning van een bepaalde gemoedstoestand. Geen zin om zelf te mixen? Dit hoeft niet per sé! Je kan ook voorgemixte oliën kopen, zoals Anti-Stress, Sensual en Sleep Well van De Tuinen.

Voorzorgen en gevaren van etherische oliën

Omdat etherische oliën een hoge concentratie aan actieve bestanddelen hebben, moeten ze met zorg worden gebruikt. De aanbevolen doses moeten altijd worden gerespecteerd, evenals het gebruiksadvies en, in het geval van specifieke behandelingen, de duur van het gebruik.

Uit voorzorg worden etherische oliën afgeraden voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, kinderen jonger dan 3 jaar en risicogroepen (met name astmapatiënten, mensen met ademhalingsallergieën en epileptici). Sommige oliën zijn ook niet veilig voor dieren.

De meeste essentiële oliën mogen niet in de zon worden gebruikt, omdat ze 'fotosensibiliserend' kunnen werken (d.w.z. dat ze reageren op uv-licht) en vlekken op de huid of allergische reacties kunnen veroorzaken. Ze mogen ook niet worden gebruikt in of in de buurt van de ogen, het genitale slijmvlies, de neus of de oren.

Vraag bij twijfel over het gebruik of de werking van een etherische olie altijd advies aan een gezondheidsdeskundige.